İnsanları birer kullanıcı olarak tanımlayan bu platformlar bireylere iletişim sürecine doğrudan katılma olanağı sunuyor. Böylece kullanıcılar aynı anda hem kaynak hem de hedef olabiliyor, gündemdeki olayları birer uzmanmış gibi yorumlayabiliyor hatta diğer kullanıcıları paylaşımlarıyla yönlendirebiliyor.

İnternet ve sosyal medyada baş döndürücü hızla toplumların gündemini belirleyecek derecede gerçekleşen paylaşımlar yeni bir kavramı da gündeme getiriyor; dijital etik. Bireyin ahlaki alt yapısı temelinde, yaşadığı ve çevresinde yaşanan olaylar karşısında gösterdiği tepkiler ya da ortaya koyduğu tavır olarak tanımlanan etik kavramı artık internet ve sosyal medya için dijital etik olarak tanımlanıyor.

İnsanların toplum olarak ortaya koydukları etik kavramı günümüzde dijital ortamda tamamen dönüşerek kodlanıyor; internette ve sosyal medyada yayılan tüm bilgiler dijital etik ile harmanlanarak hedefe ulaşıyor. Çünkü dijital dünyanın kullanıcılara sunduğu imkânlar gerçek hayatta bireylerin sahip olduğu imkânlardan oldukça farklı. Örneğin kimliğini gizleyen, hatta yeni bir sanal kimlik oluşturan birey dijital medyada özgürce ve çok hızlı bir şekilde paylaşım yaparak diğer kullanıcılara ulaşabiliyor, bu paylaşım toplumun etik kurallarına aykırı olsa bile diğer kullanıcıları etkileyip yönlendirebiliyor.

Bu duruma neden olan en önemli faktör ise internet ve sosyal medyanın genel olarak standart bir kontrol mekanizmasının bulunmaması. Günümüzde hükümetler yeni medyayı kontrol altına alabilmek adına yasalar çıkartıyor ancak görüldüğü kadarıyla alınan önlemlerin yeni medyayı kontrol etmeye yetmediği anlaşılıyor. Nitekim özellikle çocuklar ve gençler için sakıncalı bulunan, ahlaki olmayan içerikler bir anda sosyal medyada yayılabiliyor, hedef konumundaki bireylere ulaşıyor.

İnsanlara kullanıcı olarak yeni bir kimlik altında var olma olanağı sunan sosyal medya adeta toplumun etik değerlerinden soyutlanan bireyler oluşturuyor bu kullanıcılar da toplumun etik olarak tanımlamadığı davranışları internet ortamında kontrolsüzce sergileyebiliyor. Bu tür kullanıcılar yeni oluşturdukları sanal kimliklerle başkalarına hakaret edebiliyor, tehditler savurabiliyor, toplum içinde dışlanmış olan tüm zararlı davranışları internet ortamında gerçekleştirebiliyor. Ayrıca bu etik olmaktan uzak paylaşımlar çok hızlı bir şekilde yayılıyor.

İşte bu nedenle İnternet ve Sosyal Medyada paylaşım yaparken dikkat edilmesi gereken etik ilkeler bulunuyor.

İnternet ve Sosyal Medyada Dikkat Edilmesi Gereken Etik İlkeler

• Saygı

İnsanlar internet ortamında ve sosyal medyada kendi görüş ve düşüncelerine göre açıklamalar yapar ve paylaşımlar gerçekleştirirler. Buna saygı gösterilmesi gerekir. İnternette ve sosyal medyada kullanıcıların kişiliklerine ve görüşlerine saygılı olun. Unutmayın, sosyal medya platformlarında rastlanan hakaret, sataşma, tehdit etme gibi davranışlar, siber zorbalığa girer.

• Sorumluluk

İnternette ve sosyal medyada içerik üretip yayımlayanlar ve bu içeriği paylaşanlar bu davranışlarından dolayı sorumludurlar. Bu nedenle, ‘Bir içerik hazırlamadan önce düşünün!’ ve ‘İçeriği paylaşmadan önce düşünün!’

• Şeffaflık

İnternette ve sosyal medya platformlarında gerçek kimlikleri altında görünmeyenlerden yani görüşlerini kendi ismiyle anlaşılır ve belirgin bir şekilde dile getirmeyenlerden uzak durun. Sosyal medyada gerçek isminizle, profil resminizle, paylaşımlarınızla kendiniz olun.

• Nezaket

İnternette ve sosyal medyada iletişim şeklinin bir sonucu olarak nezaket sınırı aşılarak hakaret, küçümseme, aşağılama, hedef gösterme gibi istenmeyen davranışlar sergilenebilmektedir. Bu nedenle özellikle sosyal medyada saygılı ve nazik olun. Görgü kurallarının aslında sosyal platformlarda da geçerli olduğunu unutmayın.

• Gizlilik

İnternette ve sosyal medyada paylaşımlarınızdan kişisel olanları kişisel, gizli paylaşımlarınızı gizli tutmaya dikkat edin. Paylaşımlarınızı hangi bilgilerinizin internette veya sosyal medyada bulunacağına karar vererek yapın.

İnterneti doğru, bilinçli ve etkin kullanmak için gerçek hayatta geçerli olan doğru ve ahlaki olan davranışlar ile yanlış ve ahlaki olmayan davranışların internet ve sosyal medyada da geçerli olduğunu unutmayın.