Günümüz dünyasında yüz ifadelerini ve beden dilini okuyabileceğimiz sosyal mühendis sayısı oldukça az. Çünkü sosyal mühendisler çoğunlukla bilgisayar başından ya da telefon üzerinden sosyal mühendislik uygulamalarının tüm evrelerini gerçekleştiriyorlar. Fakat yine de karşımıza çıkabilecek sosyal mühendislere karşı önlemler almamız gerektiğini bilmeliyiz. Bu sebeple onların beden dillerini ve yüz ifadelerini iyi okumamız gerekmektedir.

Cristopher Hadnagy sosyal mühendisliği, kişiyi kendi çıkarlarına uygun ya da aykırı hareket etme yönünde etkileyen her türlü eylem olarak tanımlamıştır. Uygun ya da aykırı… Uygun olabilecek bir durum nasıl olur da aynı zamanda aykırı olabilir? Hadnagy bunu söylerken aslında ne demek istemişti? Bunu bir örnek üzerinden anlatırsak sanırım daha iyi anlayabiliriz.

Sosyal deney yapan bir araştırmacının dilenci rolüne girerek sokaktan geçen insanlardan sadece 1 ekmek parası istemesi ve doyuracak çocuklarının olduğunu söylemesi sonucunda kazanılmış olan paralara bakınca aslında bunun bir sosyal mühendislik örneği olduğunu bilmeliyiz. Fakat burada art niyet yoktur. Kişinin amacı yardım etmek, değiştirmek ya da yaşam kalitenizi yükseltmek gibi amaçlar güdüyorsa bu uygun olabilir. Tabii bu durumun farklı versiyonları da mevcut. Yine bir dilenci üzerinden örnek verecek olursak ihtiyacı olmadığı halde çocuklarının hasta olduğunu ve onlara bakmakla yükümlü olduğunu belirtir ve hatta çocuklarını da dilenmeye gönderirse burada art niyetten bahsedebiliriz. Kişi burada sadece ne kazanabileceğine bakmaktadır. Bu durum ise aykırı olarak nitelendirilebilir.

Sosyal mühendisler ilk olarak sizin rahat edebileceğiniz bir ortam oluştururlar ve oldukça ilgili görünürler. Buna el-kol hareketlerinin yönü ve hızı, gövdenin eğilip eğilmediği, bacakların ve ayakların konumu ve hareketleri, jest ve mimikler eşlik etmektedirler. Aynı zamanda profesyonel sosyal mühendisler mutluluk duygusu üzerinde de ustalaşmış kişilerdir. Öfke, kızgınlık, korku gibi olumsuz hislere karşın mutluluk ve gülümseme gibi olumlu tepkiler sosyal mühendisle kurban arasında bir bağ oluşturacak, kurbanın mutluluğunu teşvik etmek istediğini ve sosyal mühendisin de güvenilir bir insan olacağı hissini verecektir.

Hatırlarsanız eskiden kapımıza satıcılar çok fazla gelirdi. Kimisi elektrikli süpürge satmaya çalışır kimisi ise bohçasını gösterip içinde birçok dantel, örtü gibi ev eşyalarının olduğunu söylerdi. Fakat yeni nesil sosyal mühendisler çoğu zaman iyi giyimli, saçı başı düzgün, makyajlı ya da traşını olmuş ve bir vakıf/dernek adına geldiğini söyleyen kişilerden oluşmaya başladı. Gerçek vakıf/dernek isimleri kullanarak hem insanların zaaflarını kullanarak onların paralarını (bağış adı altında) almakta hem de bu kuruluşların isimlerini de kötülemektedirler. Bazen bu durum boyut atlamış vaziyettedir. Mesela polis kılığına girerek, sahte polis kimliği göstererek ya da polis telsiziyle dolaşarak sosyal mühendislik de yapılabilir. İnsanlar polisle karşılaştıkları zaman onların polis olduklarını kanıtlamasını çoğunlukla istemezler çünkü polis demek güven ve emniyette olmak demektir. Bu kılık değiştirmiş sosyal mühendisler insanların güven hissetmesini sağlayıp nitelikli dolandırıcı olarak insanları kolaylıkla mağdur edebilmektedir.

İyi bir gözlemci olmak karşımızdaki kişiyi anlamak, onun davranışlarını analiz etmek için oldukça önemli bir noktadır. Kişinin sadece fiziksel olarak kullandığı beden dilinden ziyade yüzüne yansıyan duygu ifadeleri de oldukça önem arz etmektedir. Asıl hedefimiz her küçük harekete dikkat ederek bütüne varmaktan ziyade kritik noktalardaki değişiklikleri izleyerek iletişim sırasındaki duygusal değişimleri de ifade etmek olmalıdır.

Bir sosyal mühendisle karşılaştığınızda dikkat etmeniz gerekenler;

• Sosyal mühendislerin etkili iletişim tekniklerini bildiğini kesinlikle unutmayınız. Özellikle yakınlık kuracak ve hedeflerini ne zaman vurduklarını anlayacaklar, onları etkileyebilmek için pek çok yöntem deneyeceklerdir.
• Kişilerin hem fiziksel hem de duygusal tepkilerini analiz etmekte yarar vardır. Bunun için de birçok ortamda birçok insan ve diyalog gözlemlemek faydalıdır.
• Nitelikli dolandırıcılık ülkemizde suçtur ve cezai yaptırımları vardır. Böyle bir durumla karşılaşırsanız en yakın birime ulaşmalı ya da polisi aramalısınız.