Çocuk cinsel istismarı, çocuğun içinde bulunduğu durumu kavrama ve değerlendirme olgunluğuna ulaşmadan, yasaların ve toplumsal kuralların ihlal edilerek cinsel aktivitede bulunulması olarak tanımlanmıştır. İnternet kullanımının artışı ile birlikte bu suçlar sanal ortamda işlenen suçlara dönüşmüş ve literatürde çevrimiçi çocuk istismarı tanımı ile kullanılmaya başlanmıştır.

Son zamanlarda çıkan haberlere göre, Covid-19 salgının başladığı ve kişilerin karantinada oldukları günlerde çevrimiçi çocuk istismarında artış olmuştur. Avrupa Polis Teşkilatı’nın (Europol) AB Parlamentosu’ndaki ifadesine göre, Covid-19 döneminde internette geçirilen vakte bağlı olarak siber suçlarda artış yaşandığı açıklanmıştır. Özellikle internette çocuk cinsel istismarı malzemeleri arayan kişilerin arttığı da dile getirilmiştir.

Geçtiğimiz günlerde çocukların istismarına yönelik bir tehdit de Youtube videolarından gelmiştir. Youtube üzerinde birkaç farklı kanal üzerinden çocuk cinsel istismarını meşrulaştıran içerikler yayınlandığı tespit edilmiştir. Bu videolar çocukların ilgisini çekme amaçlı animasyonlar şeklinde oluşturulmuştur. Oldukça profesyonel çalışılan kanalların abonelerine de bakılacak olursa çok fazla kişiye ulaştığı da aşikârdır. Videoların başlıkları ve içerikleri aile ve toplum yapımıza, ahlak kurallarımıza aykırıdır. Ayrıca, çocuk cinsel istismarına yönelik içerikler barındırmaktadır. Hedef kitlenin çocuklar olduğu da düşünüldüğünde bu durum içinden çıkılamaz ve tehlikeli bir durum haline gelebilmektedir. Bu gibi içeriklere sahip videoların çocuklar tarafından izlenmesi psikososyal yönden çocukların gelişimlerini olumsuz etkileyecektir. Tespit edilen videolar için; Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) zararlı içeriklerin izlenmesini engellemiştir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında erişimin engellenmesi için Youtube ve ilgili kurumlar ile iletişime geçmiş ve savcılığa başvuruda bulunmuş, Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) suç teşkil ettiği değerlendirilen içeriklerin kaldırıldığı açıklamıştır.

Korona virüs salgını nedeniyle çocukların yaz dönemini evde geçirecekleri hesaba katıldığında dijital araçlarla geçirdikleri süreye ve içeriklere her zamankinden daha fazla dikkat etmek gerekmektedir. Özellikle çocukların ilgi çekici görsellere sahip animasyonlu videoları izlemeye olan merakları Youtube platformunda daha fazla vakit geçirme eğilimi göstermelerine neden olmaktadır. Youtube platformunda bilinçsizce gezen çocuğun karşısına birçok tehlike çıkabilmektedir. Bazen masum gibi görünen fakat birkaç dakika sonra bambaşka bir hal alabilen video içerikleri çocukları birçok yönden olumsuz etkileyebilmektedir. Küçük yaştaki çocuklar ve kimlik arayışındaki gençler düşünüldüğünde sakıncalı içeriklerin ciddi sorunları da beraberinde getirebileceği unutulmamalıdır. Bu durum yalnızca Youtube videolarından gelebilecek tehditler olarak değerlendirilmemeli, diğer sosyal medya platformlarına karşı da temkinli ve tedbirli yaklaşmak, kontrolü elden bırakmamak gerekmektedir. Youtube için alınacak önlemlerden bazıları; “Kısıtlı Mod” özelliğini aktif hale getirmek ve “Otomatik Oynat” seçeneğini kapatmaktır.

Bunlara ek olarak; Sosyal medya araçlarında dikkat edilmesi gereken hususlar için “Sosyal Medya Araçları Ve Olası Riskleri” başlıklı yazıdan faydalanılabilir.

SAKINCALI İÇERİKLER İÇİN ŞİKÂYET SÜREÇLERİ

Ebeveynlerin sosyal medya araçlarının kullanımı ve olası tehditlerine karşı müdahale edebilmeleri noktasında kendilerini geliştirmeleri büyük önem taşımaktadır. Youtube vb. mecralarda çocukların izleyeceği, izlemek istedikleri videoları önce kendileri izlemelidir. Videoların herhangi bir sakıncalı içerik barındırmadığından emin olunduktan sonra çocuğun izlemesine müsaade edilmelidir. Çocuğun izlemesine engel oluşturmayan videolardan belirli oynatma listesi oluşturarak ebeveynlerin listeye aldıkları videoların oynatılması küçük yaştaki çocuklar için uygun bir yöntem olabilir. Herhangi bir sosyal medya platformunda sakıncalı görülen içeriklerle karşılaşıldığında ise mutlaka ilgili platform için şikâyet süreçleri takip edilmelidir.

Şikâyet Süreçleri:

Sosyal Medya'dan Bildirim

Youtube’a Şikâyet Bildirimi

Instagram'a Şikâyet Bildirimi

Facebook’a Şikâyet Bildirimi

Twitter’a Şikâyet Bildirimi

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na Bildirim

www.alo183.gov.tr

twitter.com/alo183kurumsal

www.facebook.com/ailevecalisma

www.instagram.com/alo183kurumsal

BTK Bilgi İhbar Merkezi

www.ihbarweb.org.tr

Sonuç olarak, yapılan yasal düzenlemelerle çevrimiçi ortamlarda karşılaşılan tehditler suç teşkil etse de kötü niyetli kişiler çeşitli yollarla çevrimiçi suçları işlemeye devam edebilmekte ve farklı mecralarda karşımıza çıkabilmektedir. Bu sebeple teknolojik gelişmeleri yakından takip etmek, bilinçli bir kullanıcı olmak, gerekli önlemleri alma da büyük fayda sağlayacaktır.