Size nasıl yardımcı olabilirim?
Dijital Oyunlar
ÇOCUKLAR DİJİTAL AYAK İZİ KONUSUNDA NASIL YÖNLENDİRİLEBİLİR?
8 July 2022, Friday 09:23

ÇOCUKLAR DİJİTAL AYAK İZİ KONUSUNDA NASIL YÖNLENDİRİLEBİLİR?

Yazar(lar): Psikolog Gülşah AKSAKALLI | 8 July 2022, Friday 09:23 | 1,448 görüntüleme

Dijital araçların kullanım yaşının oldukça düştüğü durumundan yola çıkılarak küçük yaştaki çocuklar ve gençlerin erken yaşta çevrimiçi olmaları ve dijital bir kimlik oluşturdukları görülmektedir. Oluşturdukları bu dijital kimliklerin gelecekte karşılarına nasıl çıkacağı ne gibi etkiler yaratabileceği ise üzerinde düşündükleri bir durum değildir.

Dijital mecralar birçok çocuğun hayatında önemli bir yer etmiş durumdadır. Çocuklar ve gençler günlük zamanlarının belki de tamamına yakınını çevrimiçi geçirmekte veya çevrimiçi geçirmeye meyillidirler. Kullanılan sosyal medya platformları da en yaygın kullanımlar arasındadır. Çevrimiçi ortamda kalınan süreler düşünüldüğünde dijital ortamda bırakılan izler de kaçınılmaz olmaktadır. Çevrimiçi ortamlar yoğunlukla kullanılmasına karşın kullanıcıların dijital kimliklerini nasıl etkilediği yönünde bilinçli olarak düşünmedikleri yerlerdir. Gün içinde kafa dağıtma, sosyal onay ihtiyacını karşılama, başkaları ile iletişim kurma gibi ihtiyaçları gidermeye yönelik kullanılmakta, kısa süreli faydaya hizmet etmektedir.
Kullanıcıların dijital ortamda bıraktıkları dijital ayak izleri geleceğe yönelik pek çok alanda potansiyel anlamda risk teşkil edebilmektedir. Çocuklar ve gençler odaklı bakıldığında kariyerlerini, iş yaşamlarını olumsuz etkileyebileceği durumunun göz ardı edildiği görülebilmektedir. Dijital araçların kullanım yaşının oldukça düştüğü durumundan yola çıkılarak küçük yaştaki çocuklar ve gençlerin erken yaşta çevrimiçi olmaları ve dijital bir kimlik oluşturdukları görülmektedir. Oluşturdukları bu dijital kimliklerin gelecekte karşılarına nasıl çıkacağı ne gibi etkiler yaratabileceği ise üzerinde düşündükleri bir durum değildir. Gençlerin ve çocukların internet ortamında karşılaşabilecekleri olası riskler nedeniyle internet ortamında uzaklaştırılmaları elbette doğru değildir. Tam aksine interneti aktif olarak kullanan fakat karşılaşabileceği risklerden de haberdar olan ve önlemini alan kişiler olmaları yönünde bilinçlendirilmeleri önemli olan noktadır.
Çocukların dijital ayak izlerinin ne kadar farkında oldukları ya da pozitif yönde bir dijital ayak izi bırakmaları konusunda farkındalıkları incelenmesi önemli olmakla birlikte bu konuda yapılan çeşitli araştırmalar da bulunmaktadır. 10-12 yaşları arasındaki çocuklarla dijital ayak izi farkındalığının araştırıldığı bir çalışmada çocukların dijital ayak izi hakkında ne bildikleri, çevrimiçi ortamda nasıl vakit geçirdikleri, internet için hangi cihazları kullandıkları gibi sorular yöneltilmiştir. Çocukların verdikleri yanıtlara göre, çoğunluğunun dijital ayak izinin ne olduğu sorusuna cevap verebildikleri ve davranışlara nasıl etki ettiğini söyleyebildikleri görülmüştür. Ayrıca, internette video izleme, çevrimiçi oyun oynama gibi etkinliklerle vakit geçirdikleri belirtilmiştir. Yapılan bu çalışmanın sonuçlarına göre, çocukların dijital ayak izi ve dijital güvenlik konusunda farkındalığa sahip oldukları söylenebilmekte ve dijital ayak izi eğitiminin çocuklara verilme yaşının ise 10-12 yaş aralığında uygun olduğu ifade edilmektedir.
Farklı bir araştırmada ise ortaokul öğrencilerinin dijital ayak izi farkındalıkları çevrimiçi ortamda geçirilen süre değişkenleri açısından incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre dijital araçlarla daha az zaman geçiren çocukların dijital ayak izinin daha fazla farkında oldukları ve kişisel bilgilerini paylaşmadan önce düşünme eğiliminde oldukları göze çarpmıştır. Dijital ayak izi konusunda yapılan farklı çalışmalar yer almakla birlikte yakın zamanda yapılan bir araştırma da yine dijital ayak izi farkındalığı ile bilgi güvenliği farkındalığı arasında yüksek düzeyde bir ilişki olduğu görülmüştür. Yani, bilgi güvenliği konusunda titiz, farkındalığa sahip olan ve titiz davranan bir kullanıcı dijital ayak izi konusunda da özenli davranmakta ve uygulamaya geçme düzeyi de aynı derecede etkilenmektedir.

Çocukların dijital bir kimlik oluşturmalarına ebeveynler nasıl katkıda bulunuyor?

Ebeveynler çocukları hakkında çevrimiçi ortamda paylaşımda bulunduğu anda onlar adına dijital ayak izleri oluşturmaktadırlar. Bu dijital ayak izleri olumlu veya olumsuz olabilmekle birlikte, ilerde kişilerin çocuklarınızı nasıl gördüklerini, onlara karşı bakış açılarını ve çevrimiçi itibarlarını etkileyebilmektedir.

Dijital ayak izi eğitimi çocuklara ne zaman verilmeli?

Çocuklarla ve onların çevrimiçi faaliyetleri ile ilgilenmenin en basit yolu onlarla açık bir iletişim kurmaktır. Çocuklarla kurulan sağlıklı iletişim onların ebeveynleri ile internet kullanımları hakkında paylaşımda bulunmaları yönünde daha teşvik edici olmaktadır. Böylelikle ebeveynler çocukların internetin sunduğu fırsatlardan yararlanmalarına yardımcı olurken çevrimiçi ortamda güvende kalmaları yönünde de onları desteklerler. İlkokul dönemi çocuklara dijital ayak izi farkındalığı oluşturmak için ideal olmakla birlikte, çocukların internet ortamına olan merak duyguları, internette video izleme, oyun oynama istekleri de değerlendirildiğinde hangi faaliyetlerinin gizli kalması gerektiği, hangi paylaşımların onlar için faydalı ya da riskli olabileceğini bilmelerine zemin hazırlayacağı düşünülmektedir.

Sonuç olarak, çocukların dijital kimliklerini düzenleyebilmeleri, hesaplarının gizlilik ayarlarını kontrol etmeleri, herhangi bir şey paylaşmadan önce düşünmeleri ve paylaşımlarının sonsuza kadar çevrimiçi ortamda kalabileceğini hesaba katarak hareket etmeleri önemlidir. Olumlu bir dijital ayak izi bırakabilmelerinin yolu ise çevrimiçi zamanlarını yaratıcı olma yönünde kullanabilmeleridir. Erken yaşta dijital ayak izi konusunda bilinçlendirilen çocukların çevrimiçi itibarlarını daha rahat koruyabilecekleri unutulmamalıdır.

Yorumlar

  • Henüz yorum yapılmadı. Hemen düşüncelerinizi yazarak ilk yorumu siz yapabilirsiniz.
Yorum yapın
  • Doğrulama için e-posta adresinizin gerçek ve size ait olması gerekiyor.
  • E-posta adresiniz kesinlikle üçüncü kişilerle paylaşılmayacak, gizli kalacaktır.
  • Görünecek ad alanı için gerçek adınızı kullanmak zorunda değilsiniz.
  • İnternet üzerinde yapacağınız her işlem için IP adresinizin kayıt altına alındığını unutmamalısınız.
  • Yorumunuz yayınlanmadan önce editör onayından geçecektir.
lightbulb_outline Gerçek hayattaki sosyal ilişki kuralları, internet ve sosyal paylaşım mecralarında da geçerlidir.
Toast Alert...