Size nasıl yardımcı olabilirim?
Dijital Oyunlar
ÇOCUKLARDA DİJİTAL MAHREMİYET BİLİNCİ
Bilinçli İnternet Kullanımı

ÇOCUKLARDA DİJİTAL MAHREMİYET BİLİNCİ

Yazar(lar): Psikolog Gülşah AKSAKALLI | 29 August 2022, Monday 14:22 | 1,421 görüntüleme

Mahremiyet tanımı herkesin en yalın haliyle bildiği gibi kişilerin yaşamlarında kendilerine ayırdıkları özel yer, gizlilik anlamına gelmektedir. Günümüzde dijitalleşmenin etkisi de dijital mahremiyet kavramı tanımını ortaya çıkarmıştır.

Mahremiyet tanımı herkesin en yalın haliyle bildiği gibi kişilerin yaşamlarında kendilerine ayırdıkları özel yer, gizlilik anlamına gelmektedir. Günümüzde dijitalleşmenin etkisi de dijital mahremiyet kavramı tanımını ortaya çıkarmıştır. Teknolojinin gelişimiyle kişisel mahremiyeti korumak daha zor bir hale gelmiş, öyle ki dijital ortamlar kişilerin her türlü bilgi ve içeriği paylaşabildikleri ortamlar olmuştur. Peki, nasıl oldu da kişisel mahremiyete bu kadar önem verip her şeyi herkesle paylaşmazken kendimize özel kalması gereken içerikleri bile dijital ortama yükler olduk? Dijitalleşmenin etkisi mi, beğenilme arzusu mu, hangi gereksinimlerimiz bizi bu noktaya getirdi? Son zamanlarda sosyal medya araçlarını sıklıkla kullanan kitleye bakıldığında ise çocuklar ve gençlerin de bir hayli büyük kesimi oluşturduğu göze çarpmaktadır. Sosyal medya araçlarının yoğun kullanımı bir takım sorunları da yanında getirmekte ve en büyük sorunu ise mahremiyet riski oluşturmaktadır. Özellikle çocukların mahrem alanları korunmaz ise uzun vadede birçok sıkıntı ile karşılaşılabilmektedir. Yapılan kimi paylaşımlar mahremiyet ihlallerini doğururken mahremiyetin ihlal edildiği paylaşımlar istismara kapı aralayabilmektedir. Ebeveynlerin mahremiyet algıları, bu konudaki tutumları çocuklarını koruma ve yönlendirme noktasında kilit rol oynamaktadır.

İnternetin sınırsız içeriği barındırması, her gün yenilenen içerikler kullanıcıların daha fazla ilgisini çekmekte ve daha fazla vakit geçirme ihtiyacı doğurmaktadır. Öğrenmeye, eğlenmeye açık çocuklar ve gençler de internetin sunduğu imkânlarla birlikte hızlı ve uyarıcı etkisinin birleşimi ile farklı platformlarda vakit geçirme arzusu içinde olmaktadırlar. İşin içine bir de başkaları tarafından beğenilme, fark edilme ya da daha farklı amaçlarına hizmet eden ve herhangi bir ihtiyaçlarını karşılama durumu söz konusu olduğunda durum başkalaşabilmektedir. Başkalaşmadan kasıt; ihtiyaçlar doğrultusunda kullanılmaya başlayan dijital mecraların kişileri daha fazla etkisi altına alarak deneyimlemelerini değiştirmesidir. Bu değişen deneyimlerin başında önceden kendine özel olarak nitelendirilen fotoğraf, video ya da bilgilerin dijital platformlarda paylaşılmasına karşı daha pozitif bir yaklaşım geliştirmeleri, normalleştirmeleri ve mahrem kavramını göz ardı etmeleri gelmektedir. İnternette sunulan içeriklerden de etkilenilmesi kaçınılmazdır. Popüler video içeriği üreticilerini gören küçük yaştaki çocuklar hayallerini değiştirerek onları örnek alma eğiliminde olabilmekte, iyi ve güçlü görünmenin ancak herkes tarafından tanınan ve bilinen biri olmaktan geçtiğini düşünmektedirler. Popülerliğin yanı sıra sosyal medya üzerinden kazanılan paralar da sosyal medyanın cazibesini artırmaktadır. Çocuklar sosyal medya platformları üzerinden kazanılan popülarite ve paraların normal bir yaşam sürerek, çalışarak, iyi bir okula giderek elde edilebilecek olan yaşamdan daha kolay olduğunu düşünmekte ve ellerindeki telefonlarla çektikleri videolar ya da yaptıkları paylaşımlar ile fenomen olma yolunda ilerleyebilmektedir. Fenomenlerin yaşamlarına özenme durumları onları farklı yerlere götürebilmekte, ün kazanma uğruna yaptıkları paylaşımlarda özel hayatlarını ifşa edebilmektedirler. Mahremiyetlerini ihlal etme noktasına varan paylaşımlar ise istenmeyen sonuçlar doğrulabilmektedir. Kişilerin kendi kararları doğrultusunda yaptıkları paylaşımların neleri beraberinde getirebileceği konusunda bilgi ve bilinç sahibi olmaları önem taşımaktadır. Çocuklara sunulan sınırsız imkânlar onların hem fiziksel hem de psikolojik gelişimlerini tehdit altında tutmakta, özgürlük ve mahremiyetleri arasındaki dikkat edilmesi gereken çizgileri göz ardı edebilmelerine yol açmaktadır. Özellikle çok küçük yaşlarda youtube ya da instagram üzerinden paylaştıkları videolar ile popülerleşen çocuklar başkalarının ilgi ve beğenilerine kendilerini kaptırabilmekte daha fazla ilgi görme adına mahremiyetlerini hiçe sayarak paylaşımlarda bulunabilmektedir. Popüler olmanın peşinde koşan çocuklar ve gençler için özel hayatlarını tanımadıkları kişilere açmaları çok zor olmamaktadır. Burada önemle dikkat edilmesi gereken nokta paylaşımlar sonrası olası risklerin farkında olunması gerektiğidir.

Aile içerisinde mahremiyet bilincinin tam olarak oturmadığı ve bu bilincin çocuklara aşılanması noktasında yeterli ilginin gösterilmediği durumlarda çocukların da benzer davranışları göstermeleri kaçınılmazdır. Sharenting davranışı ile bir ebeveynin çocuklarının her anını ayırt etmeksizin paylaşması bunu gözlemleyen çocukların yanlış mesajlar almalarına, benzer davranışların herhangi bir sakınca yaratmadığını düşünmelerine yol açacaktır. Böylelikle çocuklar özel veya gizli kalması gereken fotoğraf veya videoların ayrımını yapmada oldukça zorlanacaktır. Çocukların ilerde psikolojik ve fizyolojik açıdan çeşitli sıkıntılar yaşamalarına yol açabilecek masum gibi görünen bu eylemlerin farkında olunması ve dijital medyanın bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı konusunda önce ebeveynlerin kendilerini eğitmeleri sonra da çocuklarını yönlendirmeleri büyük önem taşımaktadır.

Yorumlar

  • Henüz yorum yapılmadı. Hemen düşüncelerinizi yazarak ilk yorumu siz yapabilirsiniz.
Yorum yapın
  • Doğrulama için e-posta adresinizin gerçek ve size ait olması gerekiyor.
  • E-posta adresiniz kesinlikle üçüncü kişilerle paylaşılmayacak, gizli kalacaktır.
  • Görünecek ad alanı için gerçek adınızı kullanmak zorunda değilsiniz.
  • İnternet üzerinde yapacağınız her işlem için IP adresinizin kayıt altına alındığını unutmamalısınız.
  • Yorumunuz yayınlanmadan önce editör onayından geçecektir.
lightbulb_outline İnternet ortamında rahatsız edici sözlerle ve davranışlarla karşılaştığınızda, ailenize söyleyin. Emniyete veya savcılığa suç duyurusunda bulunun.
Toast Alert...