Teknoloji kullanımındaki artış sosyal medya araçlarının kullanımını da aynı derecede artırmış, bu artış beraberinde kişilerin kendi iç ve dış dünyalarına yansıyan değişikliklere de neden olmuştur. Kişiler, sosyal medya araçları üzerinden hayatlarına dair paylaşımlar yapabilmekte hatta kimi zaman da hayatlarında olmayanı yansıtabilmektedir. Aktif olarak kullanılan bu mecralarda kişiler, olmayı arzu ettikleri kimliğe bürünerek kendilerini sergileyebilmekte kimi zaman farklı yansıtma konusunda aşırıya dahi kaçabilmektedirler.

Son zamanlarda gençlerin psikolojik veya fizyolojik herhangi bir sorunları olmamalarına rağmen kendilerini hastaymış gibi göstererek diğer kişileri kandırma eğiliminde olduklarına dair endişelerin yer aldığı görülmektedir. Kişilerin kendilerinde var olmayan sağlık sorunlarını varmış gibi göstererek etraflarındaki kişileri yanıltması durumu psikolojik bir rahatsızlık olarak ifade edilmekte olup Munchausen Sendromu olarak adlandırılmaktadır. Munchausen Sendromuna sahip kişiler vücutlarının herhangi bir yerinde sorun varmış ve acı çekiyormuş gibi davranarak rol yapabilmektedirler. İnternet ortamında Munchausen ise Munchausen sendromundan farklı olarak gençlerin tıbbi tanıyı internet ortamında yaşamalarıdır. Bu konuda uluslararası bir kuruluş olan VoiceBox Nisan 2022’de bir rapor yayınlamış ve kişilerin neden bir bozukluğu taklit ettikleri, içerik oluşturan ve içeriklere maruz kalan izleyicilere ne gibi zararları olabileceği tartışılmıştır. İnternette Munchausen bir fenomen haline geldiği gençlerin otizm, tourette sendromu, obsesif kompulsif bozukluk, dissosiyatif kimlik bozukluğu (çoklu kişilik bozukluğu) gibi bozuklukları taklit ederek sosyal medya üzerinden #touretteschallenge, #autismcheck gibi etiketler ile paylaştıkları görülmüştür. İlk başlarda belgelenen internet ortamındaki Munchausen vakaları kanser veya epilepsi gibi fiziksel rahatsızlıkları olduğunu iddia eden kişileri içerse de son zamanlarda çok fazla kişinin zihinsel bir rahatsızlığın taklidini yaptıklarını ortaya çıkarmıştır. Gençlerin artan bir oranla internet üzerinden kendilerini zihinsel bir rahatsızlığa sahipmiş gibi göstererek videolar çekmeleri ve sosyal medya üzerinden bu videoları paylaşmaları sosyal medya şirketleri ve ruh sağlığı uzmanları için bir takım sorunların ortaya çıktığını göstermektedir.

Yayınlanan rapora bakıldığında, gençlerin konu ile farklı görüşlerinin olduğu göze çarpmaktadır. Gerçekten herhangi bir zihinsel rahatsızlığa sahip bir genç için kendisi ile aynı tanıya sahip başka kişilerin var olduğunu bilmesinin kendini yalnız hissetmemesini sağladığını, ne kadar fazla insan ile konuşursa hastalığının daha az korkutucu geldiğini ifade ederken kimi genç için bu durum kendini kötü hissetmesine neden olabilmektedir. İnternet ortamında trend haline gelen ve herhangi bir rahatsızlığa sahip olmayan kişilerin taklit yoluyla videolar çekmeleri teşhise sahip kişiler için olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir. Kimi genç gerçekten otizm ve Tourette gibi rahatsızlıkları ile ilgili deneyimlerini tartışmak için sosyal medyayı kullanabilirken kimisi akıma uymak adına rahatsızlığı varmış gibi davranabilmekte, taklit yoluyla videolar çekebilmektedir. Uzun vadede bakıldığında hem taklit eden hem de taklit edilen kişiler için yıkıcı sonuçlarla karşı karşıya kalınabilmektedir. Torette sendromu istem dışı gerçekleşen devamlı tekrar eden ani hareketler ve seslerle kendini gösteren tikleri ifade eden bir hastalıktır. Sosyal medya üzerinden gençlerin tiklerini videoya alarak paylaştığı ifade edilmekte ve bu videoları inceleyen Tourette uzmanlarının ise bu videolardan bazılarının, bozukluğu olan birini tam olarak tasvir etmediğini ifade etmişlerdir. Yani, anlaşılacağı gibi kimi genç semptomlara sahip olmadığı halde taklit yoluna gidebilmektedir.

İnsanların bu davranışları göstermesinin arka planında birçok neden olabilmektedir. Gençlerin çeşitli rahatsızlıkları taklit etmeleri altta yatan farklı sorunlara işaret edebilmekte, incelenmesi gerekebilmektedir. Sergilenen bu davranışların altında dikkat çekme, düşük öz-değer duygusu veya depresyon gibi davranışlara neden olan daha derin sorunlar yatabilmektedir. Gerçek yaşamdan herhangi bir tatmin duygusu yaşayamayan birey teselliyi dijital mecralarda arayabilmektedir. Rapora göre, bazı gençler bahsi geçen bozukluklar için “ilginç” ifadesini kullanmış ve diğer insanlardan onu farklı kılan bir özellik olarak görmüştür. Buradan anlaşılacağı gibi bu rahatsızlıklardan herhangi birine sahip olma kişiyi daha farklı kılan ve farklı kimliğe bürünmeye iten bir etken olarak görülebilmektedir. Günümüzde sosyal medyaya baktığımızda depresyonun ya da herhangi bir sorunun normalleştirilmesi, romantize edilmesi durumu kişilerin yaptıkları küçük hata veya başarısızlıkları psikolojik sorunlarla ifade etmelerine ve kendini farklı hissetmek adına psikolojik rahatsızlık arayışına girmelerine neden olabilmektedir. Dijital dünyaya bakıldığında bir tık ile her bilgiye ulaşma imkânının bazı dezavantajlara da sebebiyet verebildiği görülmektedir. Kendini fiziki olarak rahatsız hisseden bir kişi yaptığı birkaç dakikalık bir çevrimiçi arama ile edindiği yüzeysel bilgi ile kendine teşhis koyabilmekte ya da kendini bazı zamanlar gergin ve endişeli hisseden biri anksiyete bozukluğu olduğu fikrinden emin olabilmektedir. Kişilerin kendi kendilerine teşhis koymaları her zaman olumsuzlukla sonuçlanmayabilir. Raporda bahsedilen bozukluklarla ilgili videoların izlenmesi ve sonrasında kişinin kendinde var olan semptomları fark etmesi de söz konusu olabilmektedir. Burada önemli olan nokta her ne kadar farkındalık kazanılmış olsa da mutlaka uzman birinden doğru teşhisi alınmasıdır. Gençlerin dijital ortamda herhangi bir rahatsızlığa sahipmiş gibi video çekmeleri internette bunu yaparken anonim olma ve internetin kolaylaştırıcı etkisinin olduğu ifade edilmektedir. İnternetin sunduğu anonim olma imkânı da bu ve benzeri durumları kolaylaştırabilmektedir. Bazı gençler ise maddi kazanç elde etmek adına rahatsızlıkları varmış gibi davranabilmekte ve ilgi çekme adına bu yönde hareket edebilmektedir.

Sonuç olarak, internet ortamı her ne kadar kişilerin yaşadıkları zihinsel ya da fiziksel problemler için yalnız olmadıklarını görmeleri ve destek almaları açısından önemli olsa da bu kişilerin gerçekten herhangi bir rahatsızlığa sahip olmayıp taklit yoluna giden kişiler ile karşılaşmaları da onların bu durumdan olumsuz etkilenmelerine neden olabilmektedir. Kişilerin gerçekten sahip olmadıkları psikolojik rahatsızlıklara sahipmiş gibi davranmamaları gerekmektedir. Kişinin kendini diğer insanlardan farklı hissetmek için psikolojik bir sorun arayışında olması gerçekten de sorunu için yardım arayışında olan insanların fark edilmemesine neden olacağı unutulmamalıdır.