İnsanlar arasındaki iletişim türlerinde internet gün geçtikçe ön plana çıkmaktadır. Her kültürden, her kesimden, her ırktan, her milletten insanların geniş kitlelerle haberleşmesini sağlayan yöntemlerden biridir. Hızlı ve kolay olması internet kullanımını daha cazip hale getirmektedir. Devletin ileri gelenleri, ünlüleri, işçisi, memuru, öğrencisi, öğretmeni, çocuğu, yaşlısı birçok kişinin ulaşması rahat bir mecra haline geldi. Bu sayede bazı konularda bilinçlenme ve farkındalık sağlama açısından teknolojinin ve internet kullanımının önemi çok büyüktür.

Sadece bireysel açıdan değil kurumsal veya toplumsal açıdan baktığımız zamanda da internetin gücünü görebiliyoruz. Kamu kurumları, şirketler, sivil toplum kuruluşları, dernekler, vakıflar, özel firmalar vb. birçok kuruluş da etkinliklerini, faaliyetlerini veya gelişmelerini internet aracılığıyla sosyal mecradan paylaşarak geniş kitlelere ulaşabilmektedir.

Suçlarla ilgili baktığımız zaman da internetin ve teknolojinin önemini fark etmekteyiz. Sosyal medyanın bu kadar yaygın olması suçların neler olduğunu ve suçlarla nasıl müdahale edileceğini de öğretmektedir. Doğru kaynaklardan doğru bilgilere ulaşıldığı takdirde sosyal medya kullanımının güzel bir destek ve yardım mecrası olduğunu görebilmekteyiz. Bilinçlendirme ve farkındalık sağlama anlamında bulunmaz bir nimettir teknoloji.

Sosyal medya ve mobil uygulamaların etkin kullanımı

Bireyler Facebook, Twitter, Instagram, Youtube gibi kanallar yoluyla birçok insana ulaşılabilmektedir. Dinamik, sınırsız, özgür, global, kolay ve hızlı olması sosyal medyayı tercih etmekte öncü etkenlerdir. Özellikle ünlülerin veya çok takipçili kişilerin/kurumların kitlelere ulaşımı çok daha kolay olmaktadır. Böyle insanların herhangi bir suçta kitleleri bilgilendirmesi ve yol göstermesi, neler yapılabileceğini anlatması veya nerelere başvurulabileceğini dile getirmesi ile insanlar daha hızlı bir şekilde destek alabilmektedir. Bazı durumlarda kanun insanları yapılan suçların kanuni olarak sonuçları hakkında bu kanallar yoluyla bilgi verebilmektedirler ve duyarlılığa davet edebilmektedirler.

Akıllı telefonlar çok kişinin ayrılmaz bir parçası haline geldi. Bu akıllı telefonlara sosyal medya uygulamaları, bankacılık uygulamaları veya iş platformlarının uygulamaları gibi birçok alanda gelişmektedir. Özellikle son dönemlerde bu uygulamalara, destek birimlerine yönlendiren uygulamalar da eklendi. İnsanlar destek alabildikleri birimlerin olduğunun farkına vardıkça daha da cesur olmaya ve haklarının farkına varmaya başladılar. Örneğin KADES gibi mobil uygulamalar oldukça güven vericidir. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün yaptığı bu uygulama, kadınların ve çocukların maruz kaldığı şiddet, baskı, taciz gibi tehdit oluşturan durumlarda tek bir dokunuşla, en hızlı şekilde kolluk birimlerine ulaşmayı amaçlamaktadır. Bu uygulamayla kolluk kuvvetlerini çağıran kişiler ortalama 5 dakika gibi kısa bir sürede yardım alabilmektedirler. Uygulamayı indirmek için  Google Play Store ve Apple Store uygulamalar kullanılabilir. İndirdikleri KADES uygulamasına önce T.C. kimlik numarası ile girip sonrasında EGM’nin gönderdiği aktivasyon kodunu aktif hale getirerek uygulama kullanılır hale getirilebiliyor. Acil durumlarda ise cihazın konum bilgisini açmak oldukça önemli olan noktadır. Emniyetin bu sosyal medyayı etkin kullanması sonucunda suçlara hızlıca müdahale edilebilmekte ve insanların canını ve malını koruması anlamında büyük bir destek sağlamaktadır.

Teknolojik aletlerin kullanımı

Emniyet güçlerinin kendilerini çete üyesi gibi göstererek çetenin içine sızması ve suç gerçekleşmeden müdahale edebilmesi teknolojinin etkin kullanılmasıyla mümkün. Emniyet güçleri bu şekilde büyük başarılara imza atabilmektedir. Ülkemizde özellikle silah ve uyuşturucu kaçakçılığını önleme konusunda emniyet birimlerinin teknoloji sayesinde ne kadar iyi sonuçlar verdiğini görmekteyiz.

Aynı zamanda sınırda görüntü kaydı yaparak herhangi bir terör saldırısının tespitinde veya kaçak geçişleri belirlemede dronelar oldukça faydalıdır. Askerler, sınır ya da terör bölgesine gitmeden, tehlike bölgesine bedenen girmeden, canlarını tehlikeye atmadan teknolojik yöntemlerle tespit çalışmaları yapabilmektedirler.

Medya kanallarıyla suçların öğrenilmesi

Birçok kişi hala televizyon karşısında haberleri izlemekte. Bu teknoloji sayesinde vatandaşların genelinde farkındalık oluşturabilmek daha geçerli hale gelmektedir. Hatta öyle bir kültür var ki akşam haberlerini sofrada yemek yerken izliyoruz. Özellikle interneti daha az kullanan veya hiç kullanmayan kesimler de haberleri genellikle televizyondan öğreniyorlar. Eh hal böyle olunca kadın cinayetleri, çocuk tacizleri, hırsızlık, gasp gibi suç teşkil eden durumları insanlar haber kanalıyla da öğrenebiliyorlar. Bu sebeple haber içeriklerinde suçlarla ilgili bilinçlendirme konuşmalarının yapılması veya haber spikerlerinin neler yapılacağı hakkında haberin ardından bilgi vermesi suçlarla ilgili farkındalığı arttırmaktadır. Farkındalık arttıkça işlenen suçların cezalarından korkan kişiler, suç teşkil edecek davranışlarda bulunmamaya dikkat etmektedirler.
Kamu spotları vatandaşları bilgilendirmek ve farkındalık sağlamanın resmi yanlarından biridir. Bu kamu spotları bize birkaç saniye/dakikada oldukça eğitici bilgiler vermektedir. Hangi durumların suç teşkil ettiğini ve bunlarla ilgili iletişim numaralarını da kamu spotları vermektedirler.

E-posta yoluyla işlenen siber suçlar

E-posta yoluyla gelen casus yazılım gibi siber saldırı şeklinde işlenen suçlar oldukça artmaktadır. Çoğu zaman farkında olmadan e-postalar yoluyla gelen ekleri açmaktayız ve bu saldırıyla beraber bilgisayarımız çökebilmekte veya arka planda haberimiz bile olmadan bir casus yazılım dolaşabilmektedir. Böyle durumlarda saldırıya uğramadan önlem almak en doğru olandır. Örneğin; bilgisayarınızda koruyucu programlar (antivirüs programları gibi) kullanabilirsiniz. İnsani hataları da unutmamak gerekir. Gelen e-postanın güvenilir bir kişiden ya da yerden geldiğine emin olmalıyız.

Suçları Engelleyebilmek İçin Neler Yapmalıyız?

• Kendinize ya da çevrenizdekilere yönelik suç teşkil eden (şiddet, taciz, kapkaç…) bir durum görürseniz ilgili birimleri haberdar etmelisiniz.
• KADES gibi hızlı ve kolay erişim sağlayacağınız uygulamaları mobil cihazlarınıza indirebilirsiniz. Herhangi bir tehlike durumunda tek bir tuşa basmanız yeterli olacaktır.
• Haberleri dikkatlice izledikten sonra hayıflanmak yerine o konu hakkında neler yapılabileceğine odaklanabilirsiniz.
• Kamu spotlarını standart bir reklam olarak değil de gerçekten bilgilenmek ve farkında olmak için izlemelisiniz.
• E-posta kanalıyla gelen linkleri ve dosyaları açmadan kontrol etmeli, güvenmediğiniz bir durum varsa geldiği adresi bloklamalısınız.
• Tehlike durumlarında video çekmek basına yansıtmak açısından doğru bir yöntem olabilir. Fakat bu yöntem, tehlike durumundaki kişinin sorunuyla ilgili gereken birimlere haber vermezseniz pek işe yaramaz. Bu sebeple önce ilgili birime haber verip sonrasında video kanıtı sunmak daha doğru olacaktır.

NOT: Bunlara ek olarak birçok sosyal mühendislik uygulamalarının yapıldığı siber suç örneklerini söyleyebiliriz. Sonraki yazılarda sosyal mühendislik uygulamaları ile ilgili bilgilendirmeler yapacağımı da belirtmek isterim.

İlgili linkler:
Kadın Destek Uygulaması (KADES)