Size nasıl yardımcı olabilirim?
Dijital Oyunlar
TEKNOLOJİYLE BİRLİKTE GELEN DİJİTAL ŞİDDET KAVRAMI
İnternet ve Teknoloji

TEKNOLOJİYLE BİRLİKTE GELEN DİJİTAL ŞİDDET KAVRAMI

Yazar(lar): Psikolog Gülşah AKSAKALLI | Grafik(ler): Burak ÖZÇELİK | 27 November 2019, Wednesday 15:08 | 6,354 görüntüleme

Şiddet, güç ve baskı uygulayarak insanların fiziksel veya psikolojik açıdan zarar görmesine neden olan bireysel veya toplu hareketlerdir. Şiddet, özel veya kamusal alanda (evde, aile bireyleri arasında, sokakta, iş yerinde) meydana gelebilir. Teknolojiyle beraber şiddet unsurunun yeni bir uzantısı olarak da dijital şiddet kavramı ortaya çıkmıştır. Kullanıcıların teknolojiyi sorunlu kullanmasından kaynaklı yeni bir şiddet alanı diyebiliriz. Dijital şiddet kavramının tam olarak neyi ifade ettiğine gelmeden şiddetin yalnızca fiziksel olmadığı bir diğer türünün de duygusal şiddet olduğunu önemle vurgulamak gerekir. Şiddet deyince illa birinin birine el kaldırması, vurması gerekmez. Karşımızdaki kişiye karşı ses tonumuzu yükseltmek, bağırarak bir şeyleri ifade etmeye çalışmak da şiddettir. Duygusal şiddete maruz kalan kişiler kendilerini değersiz hissederler. Üstelik zamanla gördüğü duygusal şiddetten kaynaklı kendini hep yanlış yapıyormuş, hep hatalı ve suçlu gibi hissedebilir. İşte karşımızdaki insanda bu denli bir değersizlik duygusu uyandırmak da bir psikolojik şiddettir.

Genel olarak baktığımızda dijital şiddet unsurunun bütün şiddet türlerinin özelliklerini taşıdığını söyleyebiliriz. Teknolojinin sunduğu sınırsız imkânlar dijital şiddet kavramının oluşmasına zemin hazırlamıştır. Dijital şiddet, sosyal medya araçları aracılığıyla psikolojik, cinsel hatta ekonomik zarar vermeyi amaçlayan saldırılardır. Tanımadığımız insan tarafından dijital şiddete maruz kalabileceğimiz gibi tanıdığımız insanlar tarafından da maruz kalabiliriz. Dijital şiddet farklılıklar gösterebilir. Bu şiddet türünde kişinin dijital ortamda sürekli olarak rahatsız edilmesi ve rahatsız edici bir şekilde takip edilmesi söz konusudur. Kişinin istenmeyen kişilerden istenmeyen e-postalar alması, bilgisayarına virüs bulaştırılabilmesi, uygunsuz mesajlar alması hatta bu mesajların cinsel içerikli mesajlar da olabilmesidir. Ayrıca, dijital şiddette, partnerini sürekli arama, aramalara anında dönüş bekleme ve dönüş alamayınca gerginlik yaşama durumları görülmektedir. Hatta partnerini kontrol etme amaçlı konumunu paylaşmasını istemeye kadar gidebilmektedir. Bunların yanı sıra sık rastlanılan dijital şiddete örnek olarak; partneri istemese dahi onu cinsel içerikli fotoğraflar göndermeye zorlama ve bu fotoğrafları yayınlamakla tehdit etme durumu gösterilebilir.

DİJİTAL ŞİDDET TÜRLERİ

Israrlı Takipçilik (Stalking)
Tanıdığımız veya tanımadığımız kişiler tarafından devamlı olarak kontrol edilmemizi ifade eden şiddet biçimidir. Sürekli aranmak, son görülme saatlerini kontrol etmek, mesaj atarak nerede olunduğunu denetlemek ve kontrol sağlayabilmek için konum istemek gibi unsurla dijital şiddetin göstergeleridir.

Cinsel İçerikli Mesajlaşmanın İfşa Edilmesi (Sexting)
Kişilerin kendi istekleri ile gerçekleşen fakat kendi istekleri olmadan bu mesajların yayılması ile sonuçlanan bir şiddet türüdür. Kişilerin kendi rızası ile paylaşılan cinsel içerikli mesajlar dijital şiddet sayılmamaktadır.

İntikam Pornografisi (Revenge Porn)
Kişinin kendi isteği ile göndermiş olduğu çıplak fotoğraflarının veya videolarının, isteği olmadan pornografik sitelerde paylaşılması, başka insanlara gönderilmesi gibi davranışlarda bulunulması intikam pornografisi olarak kavramlaşmış bir dijital şiddet türü olarak bilinmektedir.

Etek Altı Görüntü Kaydı (Upskirting)
Kadınların kıyafetlerinin altından izinsiz olarak fotoğraflarının veya videolarının çekilerek sosyal platformlarda paylaşılması bunu yaparken telefon, fotoğraf makinası gibi teknolojik aletlerin kullanıldığı dijital şiddet türüdür.

Kurban Suçlama (Victim Blaming)
Bir kişinin kendi isteği ile yaptığı bir paylaşım sonrası dijital şiddet ile karşılaşması ve bu şiddetle karşılaşma sonrası başkaları tarafından karşılaştığı durumu hak ettiğinin ima edilmesi durumudur. Sıklıkla karşılaşılan bir şiddet türüdür.

Peki, dijital şiddetin artmasına sebep olan faktörler neler?
İnternet ve internet aracılığı ile kullandığımız sosyal medya platformları hepimizin duygu ve düşüncelerini rahatça ifade edebilmemize, birçok paylaşımı yapabilmemize imkân tanıyor. Bizler internette birçok şeyi kendi adımıza özgürce yaparken bazı kişiler ise bu özgürlük imkânını kendi kimliklerini gizleyerek yapmayı tercih edebiliyor. Dolayısıyla bu durum dijital şiddete de zemin hazırlayabiliyor. Kendi kimliğini saklayarak karşısındaki kişiye kin kusma, hakaret etme, aşağılama gibi davranışlar gösterilebiliyor. Karşıdaki kişide ne gibi bir hasara yol açabileceği, ne hissedeceği hesaba katılmadan gösterilen bu davranışlar uzun vadede büyük sıkıntılara yol açabiliyor. Empatiden yoksun kimselerin bu tür şiddet içerikli davranışlar göstermesi belki de birçok sorundan kaynaklı. Bunun, aile içi iletişim kopukluğu ve aileden kaynaklı farklı sorunlar, interneti aşırı ve bilinçsiz bir şekilde kullanma, altta yatan psikolojik sorunlar gibi birçok sebebi olabilir. Dijital şiddetin yaygınlaşmasına zemin hazırlayan çok fazla etken olabilir.

Pew Araştırma Merkezi’nde yapılan bir araştırmaya göre ise internet kullanıcılarının yüzde 73’ü internette tacize uğradıklarını ifade etmektedirler. Dijital şiddetin yaygınlığı açıkça görülmekte ve bu şiddete dur diyebilmek için ise herkese büyük görev düşmektedir.

NELER YAPILABİLİR?

Her şeyden önce ebeveynlere büyük görev düşmektedir. Çocukların oynadığı bir oyunda şiddet içeren bir görüntüyle karşılaşması veya oyunda tanımadığı kişiden gelen olumsuz herhangi bir mesaj gibi karşılaşabilecekleri birçok durum mevcuttur. Arkadaş gruplarında dahi tehdit içerikli mesajlara maruz kalma psikolojik sorunları da beraberinde getirebiliyor. Ebeveynlerin internet kullanımını kontrol altında tutması ve çocukları internetin güvenli ve bilinçli bir şekilde kullanmaları yönünde yönlendirmeleri, eğitmeleri gerekmektedir. İnternet ortamındaki içeriklerin güvenilirliğini, kişilik hakları açısından zarar teşkil edip etmediğini saptayabilecek yeterli bilince sahip kişiler olmak önemlidir. Dolayısıyla sosyal medya okuryazarlığının ne derece önemli olduğu da açıkça görülmektedir.

Dijital şiddetle karşılaşan kişinin yapabileceği en önemli şey ise kanıt olarak ekran görüntüsü almaktır. İnternette topladığımız bu bilgilerin kanıt olarak saklanması işimize yarayabilir. Eğer karşılaştığımız durum veya davranış ilgili platformun hizmet şartlarını ihlal ederse, içerik kaldırılabilmekte veya kişi yasaklanabilmektedir. Bu sebeple kanıtlar belgelenmelidir. Ayrıca, en yakın savcılık ya da kolluk birimine de şikâyette bulunulabilir. Tabii şikâyette bulunurken dijital şiddete dair ekran görüntüsü gibi elinizde bulunan tüm kanıtlarınızın yanınızda olması önemlidir.
Şiddet unsurlarının farkına varın, yardım istemekten çekinmeyin.

  • Şiddetin sadece fiziksel olarak karşımıza çıkmayacağını hatırlayın. Psikolojik, fiziksel ve cinsel şiddet türlerini tanıyın.
  • Şiddet durumunda asla kendinizi sorumlu hissetmeyin.
  • Şiddeti normalleştirmeyin.
  • Rahatsız olduğunuz davranışları karşınızdaki kim olursa olsun dile getirmekten çekinmeyin.
  • Şiddete uğradıysanız bunu bir başkasına anlatmaktan utanmayın.
  • Yardım istemekten asla çekinmeyin.

Yorumlar

  • Henüz yorum yapılmadı. Hemen düşüncelerinizi yazarak ilk yorumu siz yapabilirsiniz.
Yorum yapın
  • Doğrulama için e-posta adresinizin gerçek ve size ait olması gerekiyor.
  • E-posta adresiniz kesinlikle üçüncü kişilerle paylaşılmayacak, gizli kalacaktır.
  • Görünecek ad alanı için gerçek adınızı kullanmak zorunda değilsiniz.
  • İnternet üzerinde yapacağınız her işlem için IP adresinizin kayıt altına alındığını unutmamalısınız.
  • Yorumunuz yayınlanmadan önce editör onayından geçecektir.
lightbulb_outline İlk defa kullandığınız internet sayfalarının "Hakkımızda" bölümünü mutlaka okuyun.
Toast Alert...