Eğitim öğretim yılının sona ermesiyle birlikte ülkemizde milyonlarca öğrenciyi uzun bir yaz tatili bekliyor. Öğrenciler için hem dinlenme hem de eğlenme anlamına gelen tatil, aynı zamanda okul dönemi boyunca özlem duydukları dijital oyunları doyasıya oynayabilecekleri, internette gönlünce vakit geçirebilecekleri anlamına geliyor.

Çocuklar için bilgiden eğlenceye birçok faydayı barındıran internet kullanımına yönelik araştırma ve raporlar çocukların internet kullanım alışkanlıklarını ortaya koymaktadır. TÜİK tarafından yapılan araştırmaya göre bilgisayar, akıllı telefon, İnternet ve sosyal medya kullanımına bağlı olarak 6-15 yaş grubundaki çocukların %35,9'unun ekran başında daha fazla zaman geçirdiği, 2021 yılında akıllı telefon kullanan çocukların oranının %64,4’e, İnternet kullanım oranının %82,7’ye ulaştığı gerçeği çocukların dijital dünyaya olan bağlılıklarını ve bağımlıklarını göstermektedir.

Hayatımızı her yönüyle kolaylaştıran, çocuklar için cazibe merkezi haline gelen internet, bilinçli olarak kullanılmadığında özellikle çocuklar için türlü riskler ve zararları da barındırabilmektedir. Unutulmamalıdır ki, bilinçsizce sosyal ağlarda ve internet başında fazla zaman geçirme çocukları ve gençleri yanlış veya zararlı bilgiye erişim, özellikle çocukların sosyal medya platformlarında maruz kaldığı siber zorbalık, sözde oyun akımları, izinsiz olarak kişisel bilgilerin paylaşımı, kimlik hırsızlığı, şiddete yönlendirme, bağımlılık, istismar vb risklere açık hale getirmektedir. Bu nedenle çocukların tatilde internet başında vakitlerini nasıl değerlendirecekleri konusunda ailelere büyük sorumluluk düşmektedir.

Aileler çocuklarını gerçek hayatta nasıl tüm tehlikelerden korumak için çaba harcıyor ve kurallar koyuyorsa interneti de bilinçli, güvenli ve etkin bir şekilde kullanmayı çocuklarına öğreterek, internetin risklerini en aza indirebilir ve eğitim, iletişim, güzel zaman geçirme gibi katkıları çocuklarına fırsat olarak sunabilir.

Aileler günümüzde çocukların son derece ileri bir teknoloji/internet anlayışına ve bilgisine sahip olduklarını unutmadan, kısıtlamaktan ziyade sahip oldukları teknolojik alet ve imkânları doğru şekilde doğru amaçlarla, başkalarına zarar vermeden, etik ve ahlaki kurallara uyarak, yani kısaca bilinçli olarak kullanmalarını teşvik etmelidir.

Ebeveynlerin Bilmesi ve Uygulaması Gereken Tedbirler

İnternete erişimin her geçen gün daha da kolaylaştığı günümüzde çocukların güvenli, bilinçli internet kullanma becerilerinin artması için ailelerin bilmesi ve uygulaması gereken tedbirleri şöyle sıralayabiliriz:

• Çocukların internet başında geçirdiği süre sınırlandırılmalı ve çocukların bu süreye uymaları takip edilerek sağlanmalıdır.
• Aileler öncelikle çocuklarını internetle uzun süre baş başa bırakmamalı ve çocuklarının internet ve sosyal paylaşım ağlarında neler yaptığından haberdar olmalıdır.
• Çocuklar ile doğru bir iletişim kurularak internette kendilerini rahatsız eden bir konu ya da bir kişi ile karşılaştığında anne ve babasıyla iletişime geçmesi için teşvik edilmeli, böyle davrandıklarında takdir edilmelidir.
• Çocuklara İnternette neleri paylaşıp paylaşmaması gerektiği ve Çevrim içi ortamlarda ve dijital oyun oynarken yabancı kişilerle arkadaş olunmaması gerektiği anlatılmalıdır.
• Sosyal paylaşım mecralarında herkese açık paylaşımlar yapılmamalıdır.
  Güçlü parolalar kullanılmalıdır. Çevrim içi ortamlarda kişisel bilgiler paylaşılmamalıdır.
• Ebeveynler öncelikle çocuklarını internetle uzun süre baş başa bırakmamalı ve çocuklarının internet ve sosyal paylaşım ağlarında neler yaptığından haberdar olmalıdır.
• Aileler, çocuklarıyla güçlü bir iletişim kanalı geliştirmeli, sorgulayıcı ve yargılayıcı bir tutum yerine arkadaşça bir yaklaşım sergilemelidir.
• Çocukların bilgisayarda veya cep telefonu gibi teknolojik cihazlarda geçirdikleri süreye mutlaka sınır getirilmelidir.
• Dijital oyunları çocukları ile birlikte oynamak mevcut risklerden haberdar olmak ve zamanında önlem almak açısından son derece önemlidir. Ayrıca oyunlar çocukların yaşına uygun olarak seçilmelidir.
• Çocukların sosyal paylaşım mecralarında, linkler aracılığıyla yayılan zararlı içeriklerin ve oyun görünümündeki tehlikeli akımların tuzağına düşmemesi için ebeveynler çocukların internette ne ile zaman geçirdiklerini kontrol etmelidir.
• Ebeveynler, çocuklarıyla birlikte, sosyal aktivitelerde bulunmalı ve kaliteli zaman geçirmelidir.
• Çocukların sosyal paylaşım alanlarında, linkler aracılığıyla yayılan zararlı içeriklerin ve oyun görünümündeki tehlikeli akımların tuzağına düşmemesi için ebeveynler çocukların internette ne ile zaman geçirdiklerini kontrol etmelidir.

Çocuğunuzun Yaz Tatilinde Dijital Oyun Bağımlısı Olmaması için;

• Hangi tür oyunları ne kadar süre ile ve günün hangi saatinde oynayabileceği konusunda sınırlandırmalar getirilmeli ve bu sınırlandırmaları uygulama noktasında kararlı olunmalıdır.
• Oyunların içeriği bilinmeli, oyunların çocuğun yaşına uygun içeriğe sahip olduğundan emin olunmalı, yaşına uygun, eğitici oyunlar seçmeleri konusunda çocuklar yönlendirilmelidir.
• Çocukların oyun başında fazla zaman geçirmesini önlemek için onunla zaman geçirilmeli, beraber gerçekleştirilebilecek ekrandan uzak fiziksel aktiviteler geliştirilmelidir.
• Çocuklarınızın oynadıkları oyunlar ile nasıl etkileşimde bulunduğu fark edilmeli, örneğin şiddet vb. zararlı öğeler barındıran dijital oyunlar oynayarak öfkeli, tepkisel, kaba ve merhametsiz bir kişilik yapısının oluşmasına engel olunmalıdır.
• Aileler internet servis sağlayıcıları tarafından tamamen ücretsiz olarak sunulan ve internetteki zararlı içeriklerden çocuklarını büyük oranda koruyan Güvenli İnternet Hizmetini tercih etmelidir.

Bu tedbirleri alan aileler tatilde zamanının bir kısmını internet başında geçirecek çocukları için Güvenli İnternet Hizmetinde yer alan aile veya çocuk profilini seçerek gözünün arkada kalmayacağından emin olabilir.

Ayrıca ebeveynler, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun (BTK) internet kullanıcıları için hazırlamış olduğu bilinçlendirme ve farkındalık çalışmalarının yer aldığı www.guvenliweb.org.tr internet sitesinden, İnternetin güvenli ve bilinçli kullanımı ile ilgili detaylı bilgiye, makalelere, akademik kaynaklara ve güncel haberlere ulaşabilir.

www.guvenlioyna.org.tr adresini ziyaret ederek dijital oyunlar hakkında bilinmesi gereken pek çok konuya ve dijital oyun incelemelerine erişerek konu hakkında bilgi sahibi olabilirler.

Unutulmamalıdır ki;

Çocukların internet ve sosyal medyada karşılaşacakları olumsuzluklara, risklere, istismara ve siber tacizlere ve zorbalığa karşı çocukları korumanın en önemli yolu iyi dijital ebeveyn olmaktan geçmektedir. İyi bir Dijital ebeveyn, çocuğun başa çıkamadığı zor bir durumda; dijital şiddet, cinsel içerikli mesajlar, çevrim içi istismar, dijital zorbalık, kötü niyetli bir kişi gibi, çocuğun yanında olarak ona yol gösterir.

Çocuklarımızı nasıl gerçek hayatta ki tüm tehlikelerden korumak için çaba harcıyorsak interneti de bilinçli, güvenli ve etkin bir şekilde kullanmayı öğrenerek ve çocuklarımıza öğreterek, sanal dünyanın risklerini en aza indirebilir ve internetin eğitim, iletişim ve güzel zaman geçirme gibi katkılarını çocuklarımıza tatilde bir fırsat olarak sunabiliriz.

Bu vesileyle, yoğun bir yılın ardından yaz tatiline girecek öğrencilerimizi şimdiden tebrik eder, huzurlu ve güvenli bir yaz tatili geçirmelerini dileriz.