Çocukların zihin dünyalarını ve ruhsal sağlıklarını hedef alan “mavi bebek” isimli bu sözde oyunun, önceki akımlardan farkı; sosyal paylaşım ağları üzerinden kolayca ulaşılabiliyor olması ve bu sebeple sosyal medya ortamlarında hızla yayılma riski olarak açıklanıyor. Çocuklarımızın zihinlerini ve psikolojileri bilinçaltı tekniklerle hedef alan bu zararlı sözde oyunların, çocuklarımızı adım adım intihara yönlendirme amacı da bulunduğundan ebeveynlerin gerekli bilgiye sahip olması ve gereken tedbirleri alması büyük önem taşıyor.

“Mavi Bebek” Nedir?

Mavi Bebek oyun değildir! İlk olarak bilinmesi gereken bu tehlikeli akımların asla oyun olmadığıdır. Oyunlar, çocukların psikososyal gelişimlerini destekleyen, çocuklar için vazgeçilmez olan eğlenceli ve faydalı faaliyetlerdir. Bu tür sözde oyunlara bakıldığında, tamamen çocukları korkutma, olumsuz amaçlar için etkileme ve kullanma, psikolojik ve fiziksel olarak zarar verme amacı taşıdığı ve kötü niyetli kişiler tarafından hazırlandıkları görülür.

“Mavi Bebek” oyununun önceki sözde oyunlardan farkı ise sosyal paylaşım ağlarının mesajlaşma uygulamaları üzerinden kolayca ulaşılabiliyor ve yayılıyor olması olarak açıklanmaktadır.

Çeşitli talimatlar ile çocukları yönlendiren sözde oyun, evin tehlikeli alanlarında(banyo vb gibi) gece, karanlık ortamlarda yapılması istenen ritüellerle oyun gibi başlıyor. Adım adım devam eden talimatların arasında, elde bebek varmış gibi kolları uyuşana kadar sallama, oyunun adını belirlenen sayılarda tekrar etme gibi kurallar bulunuyor. Ses efektleriyle oluşturulan gerilim ortamının giderek artması ile sürüyor.

Bu noktada, adı değişen “mavi, pembe, siyah, beyaz...” fakat amacı asla değişmeyen tuzakların temelde aynı amacı taşıdığı söylenebilir. Kişisel bilgilere ulaşmak ve ulaşılan bu kişisel veriler üzerinden “çevrim içi zorbalık” yöntemiyle, korkmuş ve doğru davranma yeteneğini kaybetmiş çocuğun verilen bütün talimatları yapmasını sağlayarak dijital yollarla çocuklara zarar vermeye çalışmak.

Bu Tür Sözde Oyunlar Neden Tehlikeli?

Bu tür zararlı içerikler, çocuklara yoğun bir şekilde kullanılan sosyal paylaşım ağları üzerinden ulaştığı için çocukların İnternet ortamlarında bu tehlike ile karşılaşma riskleri oldukça fazla. Mavi Balina, Momo gibi diğer benzerlerinden ayrıldığı kısım da şimdilik burası. Hatırlanacağı üzere Mavi Balina’nın tarayıcı tabanlı olmaması, belirli bir bağlantısının bulunmaması, kapalı devre ağlar üzerinden yayılmasına neden olmuştu. Mavi Bebek ise sosyal medya üzerinden kolayca yaygınlaşabilme riski taşıyor. Bu da çocuklara internet üzerinden gelebilecek zararların da artması anlamına geliyor. Bir diğer nokta ise bu tür sözde oyunların, çocukların ve gençlerin kendi aralarında birbirlerine karşı “meydan okuma” (challenge) gibi moda davranış kalıplarına dönüşmesi ve bu türden faydasız davranışların artmasına sebep olması.

Sosyal mesajlaşma siteleri üzerinden yazışarak oynanan bu sözde oyunlar;
-Kişisel verilerin çalınması,
-Anlık görüntünüzün kaydedilmesi,
-Yakın çevre ve aile ile tehdit edilmek,
-Sanal zorbalık,
-Çevrim içi istismar, gibi pek çok tehlike barındırıyor. Bu travmayı yaşayan çocukların psikolojik olarak gördükleri zararlar ise çok daha büyük. Konuyla ilgili olarak Psikolog Gülşah Aksakallı "bu tür oyunları oynayan çocuklarda uzun vadede davranışsal bozuklukların oluşabileceği, çocukların daha çekingen ve depresif kişiler haline gelebileceklerini söyleyerek, ebeveynlerin internet ortamında çocuk üzerinde kontrol sağlamaları, hangi uygulamalarda vakit geçirdiklerini takip etmeleri çocukların maruz kalabileceği riskleri minimize edecektir." dedi.

Ebeveynlerin çocukların oynayacağı oyunlara birlikte karar vermelerinin, çocuğu olumsuz içerikli oyunlardan koruyacağını belirten Aksakallı, ebeveynlerin çocukların oyun oynarken karşılaşabileceği tehditler ve saldırılar konusunda gerekli bilinci oluşturmaları, çocukların karşılaşacağı olası bir risk karşısında ilk olarak ebeveynlerine başvurmalarına olanak sağlayacağını, bunun da önemli bir tedbir olduğunu sözlerine ekledi.

Ebeveynlere Düşen Görevler Neler?

• Ebeveynler adı değişen fakat amacı asla değişmeyen bu tür sözde oyunların risklerinden çocukları korumak için, çocuklarının çevrim içi oyun platformlarında ve sosyal medya araçlarında kimlerle konuştuklarını, kimlerle oynadıklarını bilmeli ve oyunları birlikte seçmeli, vakit varsa birlikte oynamalı ve bu yolla sağlıklı kontrol mekanizmaları oluşturmalıdırlar.

• Ebeveynin çocuğuyla kuracağı iletişim dili son derece önemlidir. Ailesi tarafından yargılayıcı bir dile maruz kalan çocuklar, sorgulanmaktan korkacak ve internet ortamlarında karşılaştığı zor durumları ebeveynine anlatmaktan çekinecektir. Doğru iletişim kanalı ile çocuğa “güven” duygusu verilmesi faydalı olacaktır.

• Ebeveynler çocuklarına internet ve sosyal medya ortamlarını doğru kullanma alışkanlıklarını aşılamalı, hangi içeriklerin faydalı, hangi içeriklerin ve durumların tehlikeli olabileceği hakkında konuşmalıdırlar.

• Ebeveynler benzer olaylarla sosyal paylaşım mecralarında karşılaştıklarında söz konusu sosyal ağın raporlama araçlarını kullanarak "Yardım Merkezlerine" şikâyet edebilirler. Ayrıca BTK’nın internet kullanıcılarının hizmetine sunduğu Bilgi İhbar Merkezi'ne https://www.ihbarweb.org.tr ihbarda bulunabilirler.

• Toplumsal sorumluluğun artması, denetimin sağlanması ve sorunların ivedilikle çözümlenmesi amacıyla kullanıcılar, internet ve sosyal medya ortamlarında bulunan çocuklar ve gençler için tehlikeli-zararlı buldukları içerikleri Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Sosyal Destek İletişim hattına http://www.alo183.gov.tr veya İnternette görülen zararlı içerikler için oluşturulan BİP ve WhatsApp İhbar Hattına 530 918 11 17 bildirilebilirler.